به گزارش نشریه الکترونیکی چارقد به نقل از خبرنگار اجتماعی فارس، کلانشهر تهران با بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت حدود ۱۰۰ ایستگاه آتشنشانی دارد و در تمام این ایستگاهها مردان مشغول به فعالیت هستند؛ اما در یک مقطع زمانی قرار شد زنان نیز به عنوان آتشنشان در شهرداری تهران مشغول به فعالیت شوند.
شهرداری تهران مدتها بر روی موضوع آتشنشانان زن مانور داد؛ ولی مسعود کرباسیان، معاون سابق خدمات شهری شهرداری تهران آب پاکی را روی دست خبرنگار فارس ریخت و گفت: نباید نگاه جنسیتی به این موضوع داشت.
محمدرضا حاجیبیگی، مدیر عامل سازمان آتشنشانی نیز درباره علل منتفی شدن حضور زنان در آتشنشانی، گفت: شرایط جامعه ایران به گونهای است که نمیتوان از زنان و مردان به طور همزمان در چنین مشاغلی استفاده کرد. علاوه بر این داشتن «توانایی جسمی لازم » نیز یکی از دلایل عملی نشدن این طرح است.
استفاده از آتشنشانان داوطلب از جمله مواردی است که در تمام کشورهای پیشرفته دنیا به آن توجه شده است؛ در حال حاضر درصدی از آتشنشانان در شهرهای بزرگی همچون توکیو، رم، لندن، نیویورک، ملبورن، تهران و غیره داوطلب هستند.
در تهران استفاده از آتشنشانان داوطلب با دو رویکرد و هدف اصلی پیگیری میشود. هدف اول اینکه در مواقع بحرانی و هنگام بروز حوادث بزرگ، آتشنشانان داوطلب میتوانند بخشی از امور ایمنی را انجام دهند و هدف دوم نیز اشاعه فرهنگ ایمنی در میان عموم شهروندان است.
بخشی از آتشنشانان داوطلب را زنان تشکیل دادهاند؛ زنان آتشنشان بیشتر از اینکه در حوادث شرکت کنند در آموزشها فعالیت میکنند.
آتشنشانان زن داوطلب بدون دریافت ریالی به کمک حادثه دیدگان البته به صورت کمکی میشتابند.
این افراد بالا رفتن از نردبانهای ۳۰ متری، پرتاب از بلندی، راپل و غیره را آموزش دیده و تقریباً برای حضور در عملیاتها آماده هستند.
زنان آتشنشان داوطلب در گروههای۱۰ نفره هر روز در تنها پایگاه خود به صورت آمادهباش حضور دارند تا درصورت نیاز در برخی از مأموریتهای ویژه شرکت کنند. آنها در مدت اقامت خود در پایگاه تمرینهای لازم را انجام میدهند.
زنان آتشنشان داوطلب در تدریس، آموزش اصول ایمنی در مدارس، ارائه آموزشهای ایمنی عمومی در نمایشگاهها و همایشها و حوادثی که نیاز به حضور آنها باشد، شرکت میکنند.
البته نباید از این نکته غافل شد که زنان آتشنشان تهرانی به تنهایی نمیتوانند در عملیاتها حضور داشته باشند و باید در کنار مردان در حوادث شرکت کنند.
*فرمانده عملیات آتشنشانان زن؛ مرد است
باید به زنان در عرصههای مختلف اجازه رشد و شکوفایی داده شود تا آنها بتوانند به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند.
یک مزدای دو کابینه تنها خودروی است که زنان آتشنشان با آن در عملیاتها شرکت میکنند. نکته جالب توجه این است که راننده این خودرو که زنان را به محل اعزام حادثه میکند؛ مرد است.
زنان آتشنشان فرمانده عملیات زن ندارند و مردان فرماندهی عملیات آنها را برعهده دارد.
*زنان آتشنشان داوطلب در کنار مردان به عملیات اعزام میشوند
علیرضا فرخاک، رئیس ایستگاه ۷۷ آتشنشانی به خبرنگار فارس در اینباره میگوید: در حال حاضر نخستین ایستگاه آتشنشانان زن داوطلب راهاندازی شده و یک تا دو ماه آینده در هر ۵ منطقه آتشنشانی ایستگاههایی که زنان در آن مستقر باشند، راهاندازی میشود.
فرخاک میگوید: در هر شیفت حداکثر ۱۰ زن آتشنشان داوطلب وجود دارد که در صورت وقوع حادثه در کنار مردان به کمک حادثه دیدگان میشتابند.
رئیس تنها ایستگاهآتشنشانی که زنان در آن مستقر هستند، در پاسخ به این پرسش که زنان آتش نشان داوطلب به صورت شبانهروزی مشغول به فعالیت هستند، میگوید: نه. فقط ساعت اداری ۸ تا ۱۶ مشغول به فعالیت هستند.
رئیس ایستگاه ۷۷ آتشنشانی به استفاده از آتشنشانان داوطلب زن در استخرهای زنانه اشاره میکند و میگوید: در جاهایی که مردها نمیتوانند به کمک حادثه دیدگان بشتابند؛ زنان آتشنشان داوطلب اقدامات لازم را انجام دهند.
* برخی از مردها نمیگذارند، آتشنشان مرد به همسرشان در حادثه کمک کنند
وی به حادثهگیر کردن پای زنی در میان جداول خیابان اشاره میکند و میگوید: آتشنشانان مرد به کمک این زن شتافتند. با وجودی که آتشنشانان مرد دستکش در دست داشتند، همسر این زن نگذاشت آتشنشانان پای همسرش را از گاردیل خارج کنند.
همسر این مرد معتقد بود نباید دست آتشنشانان مرد به پای همسرش برخورد کند.
فرخاک با اشاره به اینکه در هر هفته آتشنشانان زن داوطلب در یک یا چند حادثه حضور پیدا میکنند، میافزاید: زنان نسبت به مردان کمتر در حوادث شرکت میکنند.
* زنان، آتشنشانانی که صخره نورد و کاراتهکار هستند
به گفته فرخاک، ۳۷۵ آتشنشان داوطلب وجود دارد و ۶۰ نفر آنها در شیفتها شرکت میکنند.
رئیس ایستگاه ۷۷ آتشنشانی به برگزاری کلاسهای مربیگری برای این افراد اشاره میکند و میگوید: این کلاسها بسیار مفید است.
وی رده سنی زنان آتشنشان داوطلب را زیر۳۰ سال عنوان میکند و میگوید: بیشتر آنها صخره نورد، کاراتهکار و ورزشکار رشته دو میدانی هستند.
فرخاک با اشاره به اینکه این افراد دوره آموزشی ۸۰ ساعته میگذرانند، خاطرنشان میکند: این آموزش به صورت عملی و تئوری است.
وی میگوید: آتشنشانان سازمان، ۹۰۰ تا هزار ساعت آموزش میگذرانند.
به گفته فرخاک، آتشنشانان داوطلب زن دستگاه تنفسی ۱۷ تا ۲۲ کیلوگرمی را به راحتی حمل و به کمک حادثه دیدگان میشتابند.
وی میگوید: دوره راپل که یکی از دورههای مشکل است که آتش نشانان داوطلب زن آن را گذراندهاند.
رئیس ایستگاه ۷۷ آتشنشانی با اشاره به اینکه مدت کوتاهی است، آتشنشانان زن داوطلب مشغول به فعالیت شدهاند، میگوید: این افراد به تنهایی به محل حادثه اعزام نمیشوند؛ بلکه به همراه مردان به کمک حادثه دیدگان میشتابند.
فرخاک میگوید: برخی از کارها از دست زنان برنمیآید و معمولاً این افراد در کنار مردان فعالیت میکنند.
وی با تأکید بر اینکه این افراد هیچ حقوقی دریافت نمیکنند، میگوید: کاملاً داوطلب هستند و در هر ساعتی از روز که به آنها نیاز داشته باشیم، حضور مییابند.
رئیس ایستگاه ۷۷ آتشنشانی با اشاره به اینکه این افراد زیر ۳ دقیقه به محل حادثه میرسند، میافزاید: چندی پیش خانمی در آسانسور گرفتار شده بود، آتشنشانان داوطلب در کنار مردان عملیات کرده و این زن را نجات دادند.
فرخاک میگوید: تماس مستقیم با آتشنشانان زن داوطلب صورت نمیگیرد؛ بلکه ستاد فرماندهی به مردان اطلاع و آنها نیز زنان را در جریان قرار میدهند.
*حضور زنان در آتشنشانی به صورت کامل منتفی است
مسعود کرباسیان، معاون سابق خدمات شهری شهرداری تهران در اینباره به خبرنگار فارس میگوید: حضور زنان آتشنشان به صورت کامل در شهرداری تهران منتفی شده است.
وی میافزاید: اینکه بخواهیم ایستگاههای جداگانهای برای زنان درست کنیم یا اگر حادثهای رخ داد، منتظر شویم آنها بیایند اصلاً درست نیست؛ به دنبال این هستیم که زودتر به محل وقوع حادثه برسیم و به آسیبدیدگان کمک کنیم.
معاون سابق خدمات شهری شهرداری تهران میگوید: در آتشنشانی اولویت کاری توسعه ایستگاههای آتشنشانی، آموزش نیروها، به روز کردن تجهیزات و امکانات و رعایت استاندارهای ایمنی است.
*مأموریتهای ویژهای برای زنان آتشنشان در نظر گرفته شد
محمدرضا حاجیبیگی، مدیر عامل سازمان آتشنشانی شهرداری تهران در این باره میگوید: مأموریتهایی که زنان میتوانند در آن شرکت کنند؛ در شرایط عادی شامل ارائه هشدارهای ایمنی منزل به منزل و فرهنگسازی در جامعه میشود.
وی میگوید: مأموریتهای ویژهای مانند استفاده از آتشنشانان داوطلب زن در پارکها و فضاهایی که احتمال وقوع حریقهای کوچک وجود دارد یا در مناطقی که برای تردد آتشنشانان مرد محدودیتهایی وجود دارد، زنان میتوانند انجام وظیفه کنند.
*سارا: باید پایه یک رانندگی بگیرم
سارا بیات، یکی از آتشنشانان داوطلب به خبرنگار فارس میگوید: پدرم آتشنشان است و از کودکی با این حرفه آشنا هستم.
وی با تأکید بر این موضوع که وجود آتشنشانان زن بسیار ضروری است، میافزاید: در مکانها که برای زنان حادثهای رخ میدهد، آتشنشانان زن به راحتی میتوانند به کمک حادثه دیدگان بشتابند.
سارا به گذراندن دورههای تئوری حریق و ایمنی اشاره میکند و میگوید: این دورهها برای هر فرد نیاز است تا بتواند ایمنی خود و اطرافیان را فراهم کند.
وی در ادامه میگوید: دورههای عملی را در ایستگاه یاد گرفتهایم.
این آتشنشان داوطلب ۲۵ ساله با اشاره به اینکه عملیات نردبان، آبرسانی، خاموش کنندهها و تجهیزات خودروها را یاد گرفتهایم، میافزاید: حتی برای لوله بازکردن زمان گرفته تا این عملیات را با سرعت و دقت انجام دهیم.
این دانشجوی مدیریت با بیان اینکه به حرفه آتشنشانی بسیار علاقهمند است، میگوید: باید عشق داشته باشیم تا بتوانیم این کار را به خوبی انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه زنان آتشنشان داوطلب اکثراً ورزشکار هستند، میگوید: زنان آتشنشان داوطلب بدنهای ورزیدهای دارند و به راحتی میتوانند در عملیاتها شرکت و به کمک حادثه دیدگان بشتابند.
سارا که میخواهد پایه یک رانندگی بگیرد، در ادامه میگوید: باید همه کار بلد بود تا بتوانیم در عملیاتها به راحتی شرکت کنیم.
به گفته سارا، آتشنشانان زن بیشتر از اینکه در عملیاتها شرکت کنند، پیشگیری از حوادث را یاد میگیرند.
* برخی آتشنشان زن قبلاً حتی نمیتوانستند بالای چهار پایه بروند
سارا در ادامه میگوید: برخی از زنان آتشنشان داوطلب، در گذشته حتی نمیتوانستند، بالای چهارپایه رفته و یک چوب پرده نصب کنند؛ اما همین افراد پس از آموزش دیدن از نردبانهای عظیم برای عملیاتها بالا میروند.
سارا میگوید: وقتی احساس میکنیم جان آدمها در میان است دیگر ترسی به دل راه نمیدهیم.
* مشکل استخدام و بیمه زنان آتشنشان داوطلب را برطرف کنند
رسولنیا یکی دیگر از آتشنشانان زن داوطلب که به بچههای مهد کودک آموزش میدهد، میگوید: آموزش دادن به کودکان کار سختی است چرا که ابتدا باید با آنها ارتباط برقرار کنیم.
وی ادامه داد: ولی زمانی که با آنها ارتباط برقرار میکنیم، آنها میتوانند اصول ایمنی را در خانهها به خوبی منتقل کنند.
این آتشنشان زن جوان میگوید: زنان آتشنشان داوطلب بیشتر از اینکه در عملیاتها شرکت کنند در آموزشها حضور دارند.
رسولنیا میافزاید: آتشنشان داوطلب حقوقی دریافت نمیکند و حتی بیمه نیستند، بهتر است مسئولان شهری این مشکل را برطرف کنند.
*فاطمه: از ارتفاع ۲۰ متری خود را به پایین پرت کردم
فاطمه احیا، یکی دیگر از آتشنشانان زن داوطلب به خبرنگار فارس میگوید: چندی پیش حریقی رخ داد. به محل حادثه اعزام و با خاموشکننده حریق را اطفا کردیم.
این زن جوان میگوید: ما به راحتی میتوانیم عملیات کنیم؛ باید به ما اعتماد کنند.
احیا با بیان اینکه از ارتفاع ۲۰ متری خود را به پایین پرتاب کرده است، میگوید: وقتی در مانوری این کار را انجام دادم آقایان نیز تعجب کرده بودند.
وی به برخی از حوادث که آتشنشان زن داوطلب مصدوم شدهاند، اشاره میکند و میگوید: مثلاً در یکی از حوادث پای من لای میله گیر کرد و به شدت آسیب دید.
* خانوادگی در این کار هستیم
طاهره، یکی دیگر از آتشنشانان زن میگوید: دوره راپل را گذراندهایم، این دوره بسیار سخت است. در این دوره باید از چاه پایین رفته و یا اقدامات دیگری در این زمینه انجام دهیم.
سمیرا، آتشنشان زن دیگری که دوره راپل را گذرانده است، میگوید: راپل طنابی است که از سقف آویزان میکنند و باید با طناب حرکت کنیم.
زهرا، یکی دیگر از آتشنشانان زن میگوید: با راپل از یک ساختمان ۴ طبقه به سمت پایین حرکت کردم تا بتوانیم یکی از مصدومان را در مانور نجات دهیم.
زهرا که خانوادگی در این کار هستند، میافزاید: شوهرم، برادر همسرم همه در این کار هستند، آتشنشانی یکی از شغلهای هیجان انگیز است.
واکنشهای جالب مردم به آتشنشان زن
رضا که حدود ۳۰ ساله است، درباره حضور زنان آتشنشان در عملیاتها میگوید: اگر حریقی رخ دهد، نخستین کسانی که فرار میکنند همین زنان آتشنشان هستند. مگر آتشنشان شدن، شوخی است.
وی در ادامه میگوید: بهتر است این کارها به مردان واگذار شوند و زنان دخالتی در این امور نکنند.
مریم ۲۵ ساله در اینباره به خبرنگار فارس میگوید: در موقع حادثه دیگر مهم نیست چه کسی به کمک میآید؛ مهم این است که فقط نجات پیدا کنید.
مرد ۲۳ سالهای که کارمند است در اینباره، میگوید: در حال حاضر به آتشنشانان زن اعتماد ندارم. همان طور که زنان راننده نشدند؛ نمیتوانند آتشنشان هم شوند.
وی در ادامه میگوید: این افراد تجربه کافی ندارند و شاید نتوانند به موقع کمک رسانی لازم را انجام دهند.
مرد ۳۳ سالهای که کارمند است، در اینباره میگوید: امیدوارم هیچ وقت اتفاقی رخ ندهد؛ ولی در موقع بحران فرقی نمیکند چه کسی به کمک بشتابد و جنسیت معنا ندارد.
وی میافزاید: در مرگ و زندگی این حرفها معنا ندارد. برخی مواقع زنان بهتر میتوانند امداد رسانی کنند.
شهناز ۲۳ ساله در اینباره میگوید: آتشنشانی شغل مردانه است و زنها نمیتوانند آن را به خوبی انجام دهند؛ مدیریت بحران توسط مردان همیشه بهتر انجام شده است.
وی خاطرنشان میکند: سرعت عمل مردان در هنگام بروز حوادث بیشتر از زنان است.
این دختر جوان با اشاره به اینکه اصلاً به زنهای آتشنشان اعتماد ندارد، میگوید: مردها بهتر میتوانند حریق را خاموش کنند؛ تا زنان بخواهند آتش را خاموش کنند، تمام زندگی بر باد رفته است.
آتشنشانان داوطلب زن بعد از گذراندن دورههای تئوری و عملی آتشنشانی هنوز به صورت کمکی در کنار مردان به عملیاتها اعزام میشوند. آیا این زنان آتش نشان داوطلب حضور واقعی در صحنه دارند یا حضور آنان نمادین است؟