از زمان افتتاح سایت چارقد تا امروز در مورد احقاق حقوق زنان و دختران زیاد گفته‌ایم و شنیده‌ایم. گاه از نهضت‌های آزادی‌خواهانه زنان غرب و جنبش فمینیسم گفتیم و از نهال امیدی که در دلهای دختران کاشت و گاه از انحراف‌ها و سوءاستفاده‌هایی که این نهال تازه رسته دل دختران آزاده را خشکاند.
گاهی هم از حقوق زن در اسلام گفتیم و از قوانینی که دختران معصوم عرب را از قبرهای جاهلیت بر سر چشمه‌های بهشتی آورد و افتخار کوثر ماندن را در صفحات ماندگار کتاب حق ثبت کرد.
و در نهایت، بسیار از دخترانی گفتیم که در ایران‌زمینی که روزی مهد تمدن بود، برای احقاق حقوق خود، آنقدر در پیچ و خم سنت‌ها، باورها و خرافه‌ها و اندیشه‌های به ظاهر تجدد خواهانه دویدند و آنقدر به نام عرف و شرع و قانون و مدرنیته و فمینیسم، در این جهان استعمارگر و در جامعه‌ای مردسالارانه، فریب و تازیانه خوردند که حتی در جاهایی، از طبیعی‌ترین حقوق خویش نیز محروم ماندند.
و بسیار گفتیم از بیانات روشنگرانه امام‌خمینی و رهبر فرزانه‌مان و از قوانینی که پس از انقلاب اسلامی ایران، برای تکامل زنان و احقاق حقوق مدنی‌شان وضع شد.
اما با این وجود منتظر اتفاقی بودیم تا این قوانین به بهترین‌وجه به مرحله اجرا در آید و آرمانهای امام و رهبرمان تحقق یابد و عدالت جنسیتی، آنگونه که در شریعتمان وصف شده محقق شود.
می‌دانستیم که این آرزو نیازمند یک عزم ملی و همسویی تمامی نهادهای سیاستگذاری و اجرایی کشور است، تا اینکه چندی پیش خبر تشکیل کمیته راهبردی «پیگیری تحقق فرامین مقام معظم رهبری درحوزه زنان و خانواده» را شنیدیم.
بدین امید که با اجرای این طرح، زمینه رشد و تعالی معنوی و انسانی زن در خانواده و جامعه مهیا شده و برخی از مطالبات واقعی زنان در عرصه ملی و بینالمللی محقق شود، با مریم مجتهدزاده، رییس «مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری» به گفتگو نشستیم تا با کم و کیف این طرح بنیادین ملی بیشتر آشنا شویم.
چه شد که به فکر تشکیل کمیته راهبردی «پیگیری تحقق فرامین مقام معظم رهبری درحوزه زنان و خانواده» افتادید؟
در جهان امروز، ظالمان و زورمداران جهت دستیابی به اهداف خود که ریشه در اندیشه کهن استعمار دارد، از هیچ کاری دریغ ننموده و برای تسخیر اندیشه و تخریب هویت انسانی، تمامی توان خود را بکار بسته و برنامه‌ریزان و سیاستمداران افراطی و تفریطی، با هزینه‌های هنگفت مالی و اجرایی، برنامه‌ها و طرح‌های متعددی را ارایه می‌نمایند؛ یکی از مهمترین این برنامه‌ها، استحاله هویت انسانی زن و تخریب کانون خانواده است.
در چنین دنیایی، وجود پربرکت رهبر فقید انقلاب اسلامی و به دنبال آن رهبر فرزانه جمهوری اسلامی ایران همچون خورشیدی درخشان، راه را بر رهپویان روشن نمود و رهروان با بهره‌مندی از وجود پر برکت آنان قادر به تمیز آب از سراب شدند.
مقام عظمای ولایت، با معرفی چهره واقعی زن در فرهنگ ناب اسلامی و هویت خانواده، نقشه‌های شوم دشمنان را بی‌نتیجه گذاشت و موازنه‌های سیاسی آنان را برهم زد. به گونه‌ای که امروزه نه تنها زن و خانواده ایرانی بلکه تمامی زنان حق‌طلب دنیا، تشنه بهره‌مندی از رهنمودهای امام‌گونه آن بزرگوارند.
فکر می‌کنید علت این‌همه برنامه‌ریزی از سوی استکبار چیست؟
استعمارگران دریافتند که زنان محور اصلی کانون خانواده‌اند و دامان آنان محل تربیت و پرورش انسانهایی است که می‌توانند تا اوج کمال رشد می‌نمایند و گاه به عروج می‌رسند. تا زمانی که خانواده‌ها با اصول اصیل انسانی، به حیات خود ادامه می‌دهند، سلامت خانواده و در پی آن سلامت اجتماع تضمین خواهد شد. در واقع، اجتماعی که در آن انسان‌های حق‌جو و حق‌طلب، فریب زرق و برق دنیای ظالمان و زورمداران را نخورده و همواره در برابر ظلم و استبداد سربلند می‌نمایند.
چرا «مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری» این مهم را برعهده گرفت؟
وظیفه برنامه‌ریزان و سیاستمداران ایجاب می‌کند با بهره‌مندی از رهنمودهای مقام معظم رهبری، تمام تلاش خود را به کار بندند تا در افقی روشن، به جامعه‌ای متعالی با خانواده‌هایی تحکیم یافته دست یابیم.
در این میان دستگاههای متولی امور زنان و خانواده، خصوصاً «مرکز امور زنان و خانواده» به‌عنوان متولی سیاستگذاری مسائل زنان و خانواده در کشور، مسئولیتی دو چندان دارند.
متولیان امور زنان و خانواده موظفند به فرامین رهبری گوش جان سپرده و با تمام توان در راستای اجرایی‌شدن آن گام بردارند. از آنجا که این مهم میسر نخواهد شد مگر با بکارگیری نیروی فکر و اندیشه در کنارهم؛ برآن شدیم تا با تشکیل کمیته‌ای جهت تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه زنان و خانواده، از تمامی توان فکری و اجرایی کشور بهره جسته و فرامین رهبری را منشور عمل خود قرار دهیم و در راستای اجرایی شدن آن گام برداریم.
اهداف اصلی این طرح چیست؟
درواقع این طرح بنیادین به منظور اتخاذ تدابیر و راهکارهایی جهت اجرایی نمودن و تحقق کلیه فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه زنان و خانواده در چارچوب اصول اسلامی و قوانین و دستیابی به خانواده‌هایی مستحکم و متعالی، همسو با فرامین رهبری و متناسب با سند چشم‌انداز تدوین شده است.
قصد داریم تا در این کمیته ضمن روشنگری در خصوص مطالبات واقعی زنان در عرصه ملی و بینالمللی و تبیین و ترویج سیاستها و مواضع ولایی متولیان امور زنان و خانواده به مقابله با برنامه‌های تخریبی و جنگ نرم دشمنان، خصوصاً تبلیغات سوء دشمنان پیرامون وضعیت زنان و خانواده در ایران بپردازیم.
برقراری عدالت جنسیتی؛ حفظ کرامت انسانی زن در خانواده و اجتماع؛ صیانت از کرامت و شأن انسانی زن؛ حذف استضعاف زنان به‌ویژه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی و حفظ خانواده در چارچوب اصول و قوانین اسلامی و رشد و تعالی معنوی و انسانی زن در خانواده و جامعه در راستای فرامین رهبری، به‌عنوان بخش مهمی از سرمایه انسانی جامعه از دیگر اهداف این طرح است.
چه ضرورتی باعث تشکیل چنین کمیته‌ای شد؟
با توجه به فرمایشات و توجه مقام عظمای ولایت در مسایل زنان خانواده و به منظور بهره‌گیری از تمام توان برنامه‌ریزی و اجرایی دولت جهت تحقق فرامین مقام معظم رهبری و تبیین و ترویج رهنمودهای ایشان در حوزه زنان و خانواده بعنوان منشور عمل واحد، برای متولیان امور زنان و خانواده، تشکیل کمیته پیگیری الزامی به نظر می‌رسید.
همچنین تأکید این مرکز بر تمرکز راهبردها و برنامه‌های متولیان امور زنان و خانواده منطبق بر مبانی اصولی اسلام و رهنمودهای رهبری و قوانین مملکتی، بدور از افراط و تفریط و گرایشهای فمینیستی و التقاطی، پرهیز از اقدامات موازی در خصوص وظایف اصلی و عمومی دستگاههای اجرایی خصوصا «متولیان امور زنان و خانواده» و توجه به جایگاه زنان در خانواده و اجتماع و برآورد مطالبات واقعی آنان بدور از نیازهای کاذب و جنجالهای سیاسی و تبلیغاتی ما را برآن داشت تا کمیته‌ای را برای رسیدن به مطالبات حقیقی زنان و دختران تشکیل دهیم.
تلاش داریم تا در این کمیته برنامه مدونی را جهت تحکیم، استحکام و سلامت خانواده‌ها به‌عنوان واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی مهرورزی و پرورش انسان‌های متعالی و عنصر اصلی در خلق و بقای سلامت و اخلاق جامعه پی‌ریزی کنیم.
اعضای کمیته چه کسانی هستند؟
اعضای این کمیته متشکل از سه گروه اعضای پیوسته، اعضای وابسته و اعضای داوطلب یا افتخاری است. منظور ما از اعضای پیوسته و دائم، نماینده کلیه دستگاههای اجرایی هستند که بخش اعظم مخاطبان آنها را زنان تشکیل می‌دهند.
این اعضا موظفند بصورت پیوسته در جلسات هماهنگی کمیته شرکت کرده و کلیه امور محوله را به نحو مطلوب به اجرا درآورند. از این گروه می‌توان مرکز امور زنان و خانواده، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سازمان ملی جوانان، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و … را نام برد.
اعضای وابسته ما نیز نماینده کلیه دستگاههای اجرایی هستند که بخشی از مخاطبان آنان زنانند و یا مطابق با تصمیمات کمیته اصلی، حضور آنان در جلسات (متناسب با دستور جلسه) و یا اجرای برنامه‌ها ضروری و مفید خواهد بود. دستگاههایی نظیر صدا و سیما، فرهنگ و ارشاد اسلامی، بهداشت و درمان و علوم پزشکی، رفاه و تأمین اجتماعی و … در این گروه قرار دارند.
اعضای داوطلب و یا اعضای افتخاری شما چه کسانی هستند؟
این اعضا، نماینده سایر دستگاههایی هستند که در رده اعضای پیوسته و وابسته قرار نگرفته و بصورت داوطلب جهت همکاری با کمیته اعلام آمادگی می‌نمایند. این گروه می‌توانند با دراختیار قراردادن توان اجرایی و مالی دستگاه، در راستای تحقق فرامین مقام معظم رهبری با کمیته همکاری مثبت و تعاملی درخور توجه داشته باشند.
شیوه اجرای این طرح چگونه است ؟
اجرای این طرح شامل پنج فاز است. مرحله اول اقدامات زیربنایی را همچون تشکیل جلسات مقدماتی با حضور اعضای پیوسته کمیته و تنظیم آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متناسب با تصمیمات متخذه در جلسات اصلی کمیته را شامل می‌شود.
مرحله دوم طرح اقدامات پژوهشی است و مرحله بعدی احکام و اقدامات راهبردی است. فاز ۴ و ۵ طرح مربوط به اقدامات نظارتی و ارزشیابی و گزارش‌گیری است.
در مورد اقدامات پژوهشی این طرح بیشتر توضیح دهید.
در این بخش کلیه فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه زنان و خانواده استخراج شده و به محورهای اصلی سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دسته‌بندی شده است.
سپس هر یک از محورهای اصلی به شاخه‌های فرعی نظیر سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، اجرایی، پژوهشی، حقوقی، تبلیغی و مواردی از این دست تقسیم شد. کلیه این فعالیتها توسط کارشناسان خبره پژوهشی انجام می‌شود.
سپس هر یک از این شاخه‌های فرعی، بصورت جداگانه در حوزه اختیارات سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا دلایل عدم اجرا و یا عدم تحقق مطلوب هر یک از رهنمودها، مشخص شود.
یعنی این پژوهشها در اصلاح قوانین مربوط به زنان نقشی راهبردی دارند؟
بله. در قسمت احکام و اقدامات راهبردی نتایج پژوهشها و تحقیقات حاصل از فاز ۲ دراختیار اعضای پیوسته کمیته قرار گرفته و با کمک و همیاری اعضای وابسته، راهبردهای مناسب جهت رفع نواقص موجود ارایه می‌گردد.
برای مثال درحوزه قوانین، درصورت نقصان و یا کمبود ماده و مواد قانونی، لوایح لازمه تدوین شده و به مراجع ذی‌صلاح ارایه می‌شود و یا درحوزه فرهنگ، راهبردهایی جهت ایجاد فرهنگی نو و یا حذف فرهنگ غلط تدوین شده و دراختیار متولیان امور فرهنگی قرار می‌گیرد.
در بحث نظارتی و ارزشیابی چگونه عمل می‌کنید؟
ضروری است تا جهت تحقق مطلوب فرامین رهبری، شورایی بر اجرای احکام بدست آمده در فاز ۳ نظارت نماید. بدین منظور شورایی مرکب از چند عضو پیوسته، چند عضو وابسته و چند عضو افتخاری تشکیل شده که وظیفه آنها نظارت بر نحوه اجرای مطلوب احکام و یا یافتن نواقص و موانع اجرایی احکام حاصله در فاز ۳ است.
این شورا موظف است نتایج بدست آمده از نظارت را بصورت گزارشی مدون دراختیار کمیته اصلی قرار دهد و پس از مرحله نظارت، اعضای کمیته اصلی موظفند گزارشات واصله از شورای نظارت را بررسی نموده و جهت رفع نواقص و یا تکمیل راهبردها اقدام نمایند و درخاتمه، گزارشات تفصیلی دوره‌ای، از اقدامات انجام شده و نتایج حاصله را به مراجع ذی‌صلاح (دفتر مقام معظم رهبری و روسای سه قوه) ارایه نمایند.
از نگاه شما این طرح چه ویژگی‌هایی دارد؟
شناخت نواقص برنامه‌ریزی و نواقص اجرای برنامه‌ها و تلاش در جهت رفع آنها؛ بهره‌مندی از همکاری‌های چند جانبه دستگاههای اجرایی و جلوگیری از موازی‌کاری و همسویی اقدامات دستگاههای متولی امور زنان و خانواده؛ بهره‌مندی از تمام توان بالقوه و بالفعل دولت جهت برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌ها، متناسب با فرامین رهبری از ویژگی‌های مطرح این طرح است.
همچنین تازه و نوین‌بودن طرح، توجه به تأثیرگذاری شیوه تبیین و ترویج رهنمودهای مقام عظمای ولایت، مبتنی بر فرهنگ و ارزشهای اسلامی ، صیانت و تقویت نقش ممتاز زنان در عرصه‌های مختلف در راستای فرامین مقام معظم رهبری و مقابله با تبلیغات سوء دشمنان پیرامون وضعیت زنان و خانواده از دیگر ویژگی‌های آن است.
این طرح از چه زمانی آغاز می‌شود و تا چه زمانی ادامه می‌یابد؟
اجرای مقدماتی طرح از بهمن‌ماه سال جاری آغاز شده است و تا رسیدن به اهداف آن، اجرای طرح را ادامه خواهیم داد. البته می‌دانیم که این راهی بس پیچیده و دشوار است، اما با خلوص نیت و امید به الطاف الهی و عنایات حضرت ولی‌عصر (عج) تلاش خواهیم کرد تا در اجرای فرامین رهبری بکوشیم.
امیدوارم حفظ کرامت زن در بیمارستانها هم در دستور کار این برنامه ها باشد