فقر فرهنگی در مدیریت حجاب!

بعضی‌ها معتقدند اگر حجاب اجباری نباشد، چه در دانشگاه‌ها و چه در مکان‌های عمومی روند بهتری را شاهد خواهیم بود. صحت و سقم این قضیه به نسبت تحلیل‌های شخصی افراد و تجارب و اعتقاداتشان متفاوت است اما در همین‌ رابطه و همچنین در پی نشست تخصصی وبلاگ‌نویسان پیرامون حجاب و عفاف در دانشگاه هنر، گفتگویی داشته‌ایم با سجاد کریمان‌مجد، یکی از مسؤولین فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر. صحبت‌های این فعال فرهنگی را در این زمینه می‌خوانیم.

ما که پای صندلی‌های دانشگاه اتراق کرده‌ایم، شاهد وضعیت فرهنگی خوبی در دانشگاه‌ها نیستیم. پای صحبت ورودیان قبل هم که می‌نشینیم، به صراحت می‌شنویم که از شرایط موجود راضی نیستند؛ اما شما به عنوان مدیر فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ هنر تهران وضعیت را چطور می‌بینید؟

بسم‌الله الرحمن‌الرحیم. وضعیتی که شما رصد کرده‌اید، در دانشگاه هنر چند برابر نامناسب‌تر و تأسف‌برانگیزتر است. چون دانشجوی هنر متاسفانه باید و نبایدهای اعتقادیش را کمی بیشتر از دانشگاه‌های دیگر فراموش کرده که شاید یکی از علت‌های آن جنس رشته و فضای حاکم در دانشگاه باشد که در مجموع خالی از حضور حداکثری دانشجویان متعهد است. البته ما در نهاد تمام تلاشمان را می‌کنیم تا به کمک خود دانشجویان و تدارک برنامه‌های فرهنگی و اردوها و نشست‌های ارزشی، داشته‌های اعتقادی و فطرت پاک را به یادشان بیاوریم.

با توجه به «بند میم وصیت‌نامه امام روح‌الله» و اجرایی شدن منویات مقام معظم رهبری در برخورد با مسائل ضدفرهنگی جامعه، شما به عنوان یک مسئول چه راه‌کاری در دانشگاه‌ هنر داشته‌اید و قول چه راه‌کارهایی را می‌توانید بدهید؟

در محدوده‌ی دانشگاه هنر، جنس فعالیت فرهنگی هنری متفاوت‌تر و سخت‌تر است. تصور بفرمایید شما اگر بخواهید یک کار فوق برنامه برای جذب دانشجویان در دانشگاه داشته باشید از نمایش فیلم، برگزاری دوره‌های کارگردانی، عکاسی، نقاشی و … استفاده می‌کنید در حالی که این موضوعات در دانشگاه هنر، رشته‌ی تحصیلی این دانشجویان است. برای همین باید به سراغ جلسات و برنامه‌های فوق‌ برنامه‌ی متفاوت‌تری برویم که گمان می‌کنم به‌ اندازه‌ی بضاعت دفتر نهاد و تعداد اندک نیروهای فعال دانشجویی که با ما همکاری می‌کنند، توانسته‌ایم گام‌های بزرگی برداریم.

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری تا امروز چه کارهای فرهنگی‌ای داشته است؟ آیا درست است که توجه نهاد به دانشگاه‌های دولتی متمرکز شده است؟

مطمئنا اینطور نیست. در دانشگاه‌های آزاد نیز نهاد با دفتر امور فرهنگی همکاری مستقیم دارد. هدف نهاد فراتر از یک کار فرهنگی مثل برگزاری نشست‌های فرهنگی و فوق‌برنامه‌هاست. در واقع وظیفه‌ی اصلی نهاد، نهادینه ‌کردن ارزش‌های دینی در دانشگاه و پدری کردن برای تشکل‌های فرهنگی و دانشجویی است.

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری نگاهی کلی و عام‌ به مسائل دینی در محیط دانشگاه دارد. نظارت بر ایجاد فضای معنوی در دانشگاه، هدایت دانشجویان به سمت مبانی دینی و کمک کردن به هر چه بهتر برگزار شدن دروس معارفی و… از وظایف دفاتر نهاد رهبری محسوب می‌شود.

با توجه به در پیش بودن برگزاری نشست ویژه حجاب و عفاف با حضور وبلاگ‌نویسان در ۱۲ اردیبهشت، به نظر شما آیا ترویج فرهنگ حجاب در وبلاگ‌ها کمکی به فضای عمومی جامعه می‌کند؟

مطمئنا! بالأخره شما با یک عده جوان توانمند که قدرت تحلیل‌ دارند مواجهید که اتفاقا صاحب رسانه‌ای هستند که در سال‌های گذشته نشان داده که در موضوعات مختلف تأثیر ویژه‌ای به خصوص روی قشر جوان دارد. حتی اگر بخواهیم به جادوی قلم این بزرگواران در عرصه‌ی وبلاگ‌نویسی نپردازیم، حداقل تأثیر این نشست‌ها این است که سؤالات خودشان در موضوع پوشش و جوانب مختلف آن پاسخ داده می‌شود. من به عمد از کلمه پوشش استفاده می‌کنم که در ذهن مخاطب شامل هم آقایون و هم خانم‌ها شود به خلاف «حجاب» که در میان عموم، اختصاصا نسبت به خانم‌ها استفاده می‌شود.

در موضوع عفاف و پوشش خیلی صحبت کرده‌ایم و زحمت کشیده‌ایم و هزینه کرده‌ایم اما نتیجه‌ای ندیده‌ایم؛ که شاید بشود اسمش را فقر فرهنگی دانست. من دلیل عدم پیشرفت در موضوع بهتر شدن پوشش مخصوصا در شهرهای بزرگ را یک جانبه برخورد کردن با موضوع عفاف و پوشش می‌دانم.

تعدادی از ارگان‌ها و سازمان‌ها در ارتباط با پوشش کارهایی کرده‌اند و می‌کنند اما چون از زاویه‌ی خودشان به این موضوع ورود پیدا کرده‌اند نتیجه‌ی خوبی نداشته و شاید در بعضی موارد نتیجه‌ی معکوس داشته است. ما نیاز داریم همه‌ی سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها با هم کمک کنند تا به نتیجه برسیم. تا وقتی وزارت بازرگانی فکری به حال ورود لباس‌های نامناسب در بازار نکند و جلوی واردات یا تولید آن را نگیرد، هر چقدر هم صدا و سیما در موضوع عفاف و حجاب سریال بسازد فایده‌ی چندانی نخواهد داشت. شاید هم برای همین است که صدا و سیما در امر تولید فیلم و سریال با موضوع عفاف و پوشش هنوز کاری نکرده است!

البته ناگفته نماند صدا و سیما در حال برگزاری جشنواره‌ای با موضوع تولیدات رسانه‌ای عفاف و حجاب است که قطعا می‌تواند تا اندازه‌ای منجر به تولید آثار در موضوع مطرح شده باشد.

به عنوان یک مدیر فرهنگی، آیا موافق جداسازی دختر و پسر در دانشگاه هستید؟

اگر نظر شخصی کریمان‌مجد را بخواهید، بله! من موافق هستم که همه‌ی دانشگاه‌ها تک‌جنسیتی شود. البته در مرحله کارشناسی فقط. چون علم و تجربه هر دو ثابت کرده است که بچه‌ها وقتی در کنار جنس مخالف قرار می‌گیرند، ذهنشان غیر از موارد آموزشی به سمت مسائل دیگری نیز کشیده می‌شود. با توجه به اینکه عموما در سنی هستند که نمی‌توانند ارتباط با جنس مخالفشان را به خوبی مدیریت کنند در نتیجه از هدف اصلی و اولیه‌شان در ورود به دانشگاه باز می‌مانند.

اما اگر بگویید ما اکنون باید دانشگاه‌ها را به سمت ‌تک‌جنسیتی‌ شدن ببریم و در این راستا قانون وضع کنیم و یک‌باره از فردا بین دانشجویان دیوار بکشیم، خیر؛ اصلا مناسب نمی‌دانم. با وضعیت فرهنگی‌ای که در حال حاضر در کشور شاهد هستیم و با مشکلات فوق‌العاده ابتدایی که مثلا در همین موضوع پوشش وجود دارد، نباید سراغ جداسازی دختر و پسر در دانشگاه برویم.