[ms 1]
از «مادر تـرزا» به‌عنوان یک زن نمونه و موفق نام می‌برد و فعالیت‌های خیریه‌ی او را برمی‌شمرد. نام چند زن دیگر را نیز ردیف می‌کند و در انتها می‌پرسد:
«?Who are women whose lives made a difference in your country»
و با همین یک پرسش، تمام تاریخ زن ایرانی را زیر سؤال می‌برد.
اولین بار نیست که از گذشته‌ی خود به‌عنوان زن ایرانی می‌پرسم. گوگل را هم می‌کاوم. در جواب جستجوی «زنان موفق ایرانی» همان چیزی را می‌بینم که او دیده است و برنتافته. پس زن موفق ایرانی کجاست؟!
اگر امروز در نوشته‌هایمان به «مدرنیته» می‌تازیم و نگرش‌های افراطی «فمینیستی» را نکوهش می‌کنیم، اگر داد بی‌دادی برمی‌کشیم و از آن‌چه بر زن مسلمان می‌رود -در تغییر هویت زنانه و تبدیل شدنش به ابزاری برای منافع بیش‌تر سرمایه‌داران، شرکت‌داران و ملاکان اجتماعی- می‌نالیم، به گذشته نیز نمی‌توانیم انتقاد نکنیم.
وقتی به گذشته‌ی زن ایرانی فکر می‌کنم، در هزارتوی تاریخ ظالمانه‌ی ستمگران و شاهان و دربارهای مملو از ددمنشی و زراندوزی، در عمق ظلمی نهادینه‌شده، زن را «ضعیفه» می‌بینم و فرهنگی منحط که «موفقیت» را بد تعریف کرده است؛ خیلی بد. خودمانی‌اش این‌که «سنتمان هم چنگی به دل نمی‌زند».
نگرش خفت‌باری که زورمندان و سلطه‌طلبان گذشته به زن داشته‌اند، تفاوتی با نگاه سرمایه‌محور امروز غرب در اصل استثمارگری ندارد. امروزه اگر زن را نیرویی پرکار میخواهند و کم‌اعتراض که چرخ‌های تولید را بگرداند، در گذشته‌ای نه چندان دور نیز او را ابزاری برای دستیابی به مقاصد ثروت‌اندوزی و تبرج و خودنمایی می‌خواستند؛ گاهی هم برای قربانی کردن رقبا و نفوذ در تصمیم‌گیری‌ها.
تاریخ کم ندارد زنانی که برای دست‌به‌دست‌کردن قدرت و تغییر جایگاه سلطه، حتی از رأفت و محبت خدادادی، فطری و ذاتی زنانه گذشتند و خونریزی‌های بزرگی پدید آوردند. (۱) گرچه، امروز هم این پدیده‌ها روی می‌دهد. (۲)
فرهنگ پنهان‌کردن زنان، منشأ تمامی فشارهای تاریخی ستم‌پیشگان بر گــُرده‌ی زن، به‌ویژه زنان دوران قاجار بوده که تا امروز هم‌چنان باقی مانده است؛ درونگرایی زنان و تولید جامعه‌ای در سایه که سنت‌های آن را خصوصا در مراسمات مرتبط با ازدواج -از همسریابی و خواستگاری گرفته تا مقدمات و مؤخرات برگزاری مراسم عروسی- می‌توان مشاهده کرد، و حسادت‌هایی زنانه که از ریختن زرنیخ در کاسه‌ی حنای هوو در حرم‌سراهای جائران برای کسب مقام «سوگلی»، آیین‌هایی مقدس برای نگهداری کیسه‌ی حنا تشریع می‌کرد. (۳) این فرهنگ حتی در تلاقی با باورهای اسلامی، نوع خاصی از سنت دینی را پایه‌گذاری نمود؛ مواردی که در مجالس روضه‌ی زنانه می‌بینیم و آجیل مشکل‌گشا و ختم انعام و بسیاری رفتارهای مرسوم که برخی از آن‌ها ریشه و عمق دینی ندارند و آلوده به خرافات شده‌اند.
اگرچه در گذشته‌ی این سرزمین، زنان موفقی یافت می‌شوند که تأثیرگذار بوده و مدارج تعالی را طی کرده‌اند، (۴) تعریف نادرستی که از موفقیت زنان بر سر زبان‌ها بوده و هست، هم‌چنان آنان را در گمنامی و فراموشی پنهان نگه داشته و جستجوی «زنان موفق ایرانی» در گوگل را با مشکلی جدی مواجه ساخته است.
[ms 0]
در دنیایی که تعریف «زن موفق»، یا بر عهده‌ی زورمداران و سلطه‌طلبان دربار بوده است که آن را به «پرده‌داری» و «حرم‌سرایی» و حداکثر «ابزاری برای رسیدن به قدرت» در دربار سلاطین معنا کنند و یا در اختیار عده‌ای سرمایه‌دار ِ مسلط بر بنگاه‌های خبری و رسانه‌ای و تبلیغاتی که «موفقیت زن» را در «پرده‌دری» و «بی‌حیایی» بدانند و به اسم «ملکه‌ی زیبایی»، زنان بسیاری را بفریبند، زن را «ابزار تحریک مشتریان در خرید کالا» کنند و درنهایت امر، او را نیروی کاری بدانند که بدون اعتراض، به کمپانی خدمت می‌کند، چه توقعی می‌توان از زن ایرانی داشت؟!
در چنین فضایی، عجیب نیست که موج بزرگی از زنان و دختران این مرز و بوم را ببینیم که در پشت سد کنکور صف کشیده‌اند و هر ساله بر تعداد آنان افزوده می‌شود. دختران ایرانی ما امروز موفقیت را در کجا باید جستجو کنند؛ بازار کار، یا بازار استثمار؟!
در این دوران که زنان، هویت اسلامی خود را بازمی‌طلبند و برای دستیابی به جایگاه الهی خود و کسب منزلتی که خداوند در آفرینش برایشان قرار داده تلاش می‌کنند، ما به‌شدت محتاج بازتعریف الگوی زن مسلمان هستیم؛ الگویی که نه به مدرنیته و پست آن متصل شود و نه به گذشته‌ی ضعیف زن ایرانی بچسبد.
یک اسلام‌شناس برجسته می‌گوید: «اسلام درمورد حقوق خانوادگی زن و مرد فلسفه‌ی خاصی دارد که با آن‌چه در چهارده قرن پیش می‌گذشته و با آن‌چه در جهان امروز می‌گذرد، مغایرت دارد.» (۵) زن مسلمان را همان‌طور که نباید در فضای مسموم امروز تعریف کرد، در گذشته‌ی تاریک تاریخ نیز نمی‌توان جستجو نمود.
——————————————————-
پانوشت:
۱- به‌عنوان مثال: فاجعه‌ی قتل امیرکبیر یا قتل عام ایرانیان به دستور استر و مردخای؛
۲- تاریخ فراموش نخواهد کرد در زمانی که وزیر جنگ اسرائیل یک زن بود (زیپی لیونی)، محاصره‌ی شدید آب و غذا برای مردم بی‌گناه غزه تدارک کرد و عملیات «سرب گداخته» را رهبری نمود!
۳- جایگاه زن در دوران قاجار آن‌چنان تنزل یافته بود که زنان حرم‌سرا برای رقابت با یکدیگر، از بسیاری نادرستی‌ها دریغ نمی‌کردند. گفته شده در کیسه‌ی حنا زرنیخ می‌ریختند و گیسوان سوگلی پس از حنا گذاشتن تماما می‌ریخت و کچل می‌شد. به این ترتیب جای خود را به دیگری می‌داد. (ر.ک: کتاب طنز انتقادی «کلثوم ننه» یا «عقائدالنساء» اثر آقاجمال خوانساری).
۴- مانند: بانو مجتهده امین (۱۲۶۶ ه.ش) صاحب تفسیر ۱۵جلدی «مخزن العرفان».
۵- شهید مطهری (ره)، نظام حقوق زن در اسلام.
مگه قراره زن ایرانی تو گوگل باشه که سرچ کردی و نشده و میگی پس زن موفق ایرانی کجاست؟! ؟؟
سلام
زن ایرانی همان است که امام عزیز ما فرمود پشت هر مرد موفقی ست
زن موفق ایرانی مادران و همسران مردان بزرگی هستند که امروز همه چیز خود را مدیون آن ها هستیم
االحق باید خیلی مادر موفقی باشی که چمران و صیاد و … را تربیت کنی و هیچ جا هم نامی از تو نیاید … یک معامله بی سروصدا با خدا ….
به راستی چه کسی جز خدا می تواند پاداش این موفقست ها را بدهد
اسلام ، اسلام است …. با معیارهای غربی که سردمداران زر و زور میخواهند به ما تحویل بدهند آن را مقایسه نکنیم که …
از طرف یه دختر ۲۳ ساله که قراره مادر آینده باشه ….
متاسفم برای دیدگاه خانم سردبیر فقط همین !؟
مادر شهید متوسلیان و مادر حاج همت و از همه مهمتر همسر امام زنان موفق نیستند؟ مادر حضرت امام را که می شناسد؟ اصلا زنی که سفینه بسازد موفق تر است یا زن یا مادری که انسانی چون روح الله و حاج احمد و …؟
خانم سردبیر. نمیخواهید جواب یک دوست قدیمی و یک خودی را بدهید؟؟
سلام
ایمیلمو دریافت کردین؟! می خواستم نظرتون رو راجع به متن بدونم چون اگه به نظرتون برای چارقد مناسب نباشه، برای جای دیگه ای استفاده کنم….
وبسایت زدین که مشکل نبود زن موفق ایرانی در گوگل رو حل کنین؟؟؟ =))
اون زنی که داره تو مزرعه دوشادوش همسرش کار میکنه زن موفق ایرانیه، اون زنی که داره تو خونه پچه‌هایی برای خدمت به ایران و اسلام تربیت میکنه زن موفق ایرانیه، اون خانم معلم که کلی دانش آموز رو درست آموزش میده زن موفق ایرانیه، اون خانم دکتر که تو یه روستای دور افتاده داره خدمت میکنه زن موفق ایرانیه و بسیاری دیگه، اینا رو هیچ وقت تو گوگل پیدا نمی‌کنین!
متاسفم کلاً خیلی سطحی بود.
اسم کنکور رو که تو پست دیدم گفتم بازم کنکور…..همه ی این سوالا همون دغدغه های منه.موقع انتخاب رشته همش تو فکر آینده ی شغلی ،جایگاه اجتماعی و …بودم اما بلاخره من قراره کی باشم یکی که باید حواسش به غذای روی گاز باشه ،یکی که حواسش به بچه هاش باشه که بیراه نرن،یکی که مروج اعتقادایی که داره و میخواد با بقیه قسمتش کنه باشه یا یه آدم آهنی که توی کار ذوب شده و هرچی میدوه نمی رسه .من باید مث کدوم دسته از آدما باشم؟.خانه دار باشم و خودمو و آرزوهامو فدای این و اون کنم ؟یا شاغل باشم و عدم حضورم و خستگیم همیشه ملموس باشه؟؟؟؟؟
سردبیر حرفت درست بود و منطقی.
به یاد ندارم پیش از این در موضوع زنان مطلبی در اینترنت خوانده باشم که نویسنده ی آن درست فهمیده باشد و با تعصب صحبت نکند.
اصولا امروز همه از غرب می نالند در صورتی که ایران دیروز و امروز هم دست کمی از غرب نداشته و ندارد.
امروز هم به زن ظلم می شود، ظلم به گونه ای دیگر. ظلمی که حتی خود زنان از دیدن آن عاجزند.
ولی امروز مردم فقط یک کلمه ی فمینیسم را شنیده اند و حتی معنای آن را نمی دانند و کافی است که کسی درباره ی «حقوق زنان در چهارچوب اسلام» صحبت کند، آن گاه متهم به فمینیست بودنش می کنند.
به هرحال انتظار نداشته باشید که حرف شما را متوجه شوند و بدانید که غالبا متوجه نمی شوند امثال همان هایی که برایتان ابراز تاسف می کنند!
توهم همه ی وجودشان را گرفته است ، برایتان در اینجا از زنان موفقی می گویند که تنها در حرفهایشان یک زن موفق است و نه در باورهایشان و نه در جامعه ای که نام اسلامی را به دنبال دارد، در کشور اسلامی ما به این زنان خانه دار که همه ی وقت خود را صرف تربیت فرزند صالح می کنند و بر اساس فطرت عمل می کنند، اهمیت داده نمی شود که حال جامعه بخواهد آن ها را موفق بداند اگرچه این زنان از نگاه اسلام و از نگاه ما نیز در حقیقت موفق اند و درد ما دقیقا همین جاست که تا پیاده شدن اسلام واقعی حداقل در مورد زنان در کشور اسلامی ما نیز راهی طولانی است.
زنان موفق بوده اند وهمیشه هم خواهند بود ولی کو چشم بینا