مباهله؛ خانواده و نبرد فرهنگی

[ms 0]

محل قرار؛ خارج شهر مدینه است؛ شن‌زاری خشک و عطشناک، اسقف نجرانی با شصت نفر از بزرگان هم‌کیش خود منتظر مرد عرب است، قرار گذاشته‌اند تا خدا را به داوری بخوانند، البته به پیشنهاد مرد عرب.

داستانش کمی طولانی است، بحث دینی بود و در آخر هم مسیحیان اعلام کردند متقاعد نشدند. مرد عرب هم با فرمان الهی به آنان پیشنهاد داد من و شما زن و فرزند و خویشان خود را به مقابله بیاوریم و همدیگر را نفرین کنیم تا هرکه دروغگو است، مشمول عذاب الهی شود.

در روز موعود، مسیحیان از وجود خانواده و عزیزان همراه مرد عرب می‌ترسند. می‌هراسند؛ چون دروغگوست و کسی که به حرف و قول‌ش ایمان ندارد، بهترین کسان و خانواده خود را به خطر نمی‌اندازد. اسقف مسیحی هراسناک و از ترس عذاب و نفرین اعلام شکست می‌کند و داستان مباهله در تاریخ شکل می‌گیرد.

هرچند داستان آموزه‌ای دینی به نظر برسد، دوست دارم از زاویه‌ای اجتماعی به آن نگاهی بیندازم، نکته‌ای باریک در رفتار پیامبر اسلام می‌درخشد، نکته‌ای اجتماعی و درسی اخلاقی.

پیامبر برای این جنگ مذهبی دست به دامن بهترین و مومن‌ترین یارانش نمی‌شود، یارانی که ایمان و اعتقادشان مانند سلمان و ابوذر و … شک‌برانگیز نیست. پیامبر دست به دامن ارکانی کامل و زیبا به نام خانواده می‌شود. مهمترین رکن مذهبی و اجتماعی از نظر اسلام.

از نظر تاریخ تقویمی اسلام، روز مباهله شایستگی نام‌گذاری به روز خانواده را دارد. روزی که پیامبر با تکیه بر خانواده نشان داد، زن و شوهر وفادار به هم و با ایمان، فرزندانی تربیت‌یافته در چارچوب دستورات اسلامی و قوانین و مصلحت‌های اجتماعی تشکیل یکی از مستحکم‌ترین بنیان‌های هستی را می‌نهند که با تکیه بر آنها می‌توان به مقابله با آسیب‌ها و سختی‌های اجتماعی و فکری فرهنگی و پلیدی‌های پیش روی جامعه انسانی و ایمانی شتافت.

درس بزرگ محمد (ص) تأکید بر تقدس و استحکام بنیان خانواده است؛ مبنایی کردن بنیان خانواده در نگاه و منظر اسلام و تاریخ.

آموزه ۱۴۰۰ سال قبل اسلام و تأکید فراوانش بر خانواده، امروز توسط دانشمندان جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی به‌عنوان بنیان ابتدایی و اصلی رشد و پرورش انسان‌ها  و اجتماعی شدن  و… مورد مطالعه و تاکید فراوان است. این دستورات مبنایی البته به صورتی بسیار جزیی و ریز توسط امامان (ع) تببین و نهادینه می‌شوند.

آیات و احادیث فراوان و مکرر از پیامبر اکرم و ائمه در توصیف رفتار و مسولیت زن و شوهر به همدیگر، حسن خلق و رفتار زوجین در محیط خانه و خانواده، کمک و مشارکت در کارها، وظایف و حق مسولیت پدر یا مادر بر فرزندان در تأمین معاش تا تعلیم و تربیت و آموزه‌های اخلاقی و دینی و صدها نکته دیگر در این دستورات، به خودی خود نقش بسیار مهم و بی‌بدیل خانواده و جایگاه رفیع آن در قله سعادت و خوشبختی به نمایش میگذارد.

خانواده؛ رکن مورد غفلت در زندگی اومانیستی و فرد گرای امروز؛ همانقدر که در به قله رساندن اجتماع نقش دارد، در سقوط و اضمحلال آن نیز مقصر می‌تواند باشد.

به گمانم در تبلیغات و آگاهی‌دهی و روشن‌گری امروزه جهت استیفای حقوق زنان و دختران گاهی به این حقایق که این حق و حقوق باید در جهت تقویت و تحکیم خانواده صورت بگیرد یا حقوق فرزندان و تأمین امنیت روانی خانواده به دوش زنان است، بی‌توجهی زیادی صورت می‌پذیرد و گاهی این برابری‌طلبی ها نه تنها شرعی هم نیست، بلکه باعث ضربه به بنیان و اساس خانواده نیز می‌شود.

ازین‌رو توجه به روش‌های تبلیغی و مطالب منتشره در نشریات و مجلات دخترانه و زنانه بدون در نظر گرفتن خانواده  و نقش زن در تحکیم و یا تزلزل آن، امری  ناصواب است که توجه و هشیاری اهل فرهنگ را می‌طلبد.