دختران لچک‌ریالی هنوز هم چارقد می‌بندند

[ms 1]

مقدمه: اینکه هنوز لُر باشی و لباس محلی بپوشی و لری حرف بزنی وسط جهانی که تو را هماهنگ با بقیه‌ مردم می‌خواهد، بیشتر به معجزه می‌ماند تا چیز دیگر؛ معجزه‌ای که چون خلاف‌آمد عادت است، می‌تواند تلنگر بزند و به فکر وادارد و دودوتا چهارتای خیلی‌ها را بر هم بزند. نه اینکه دودوتا را پنج کند ولی همان چهارتا را جوری توی مغز آدم می‌کند که از تیزی‌اش تا مدت‌ها خواب نداشته باشی و خوراکت هم که…

روز ۸ مارس، زنانی با لباس محلی دست در دست دخترهاشان جلو ویترین اسباب‌بازی‌فروشی‌ها می‌ایستادند و بعد با اشاره دختربچه‌هایی که نیم‌بند لری حرف می‌زدند، برای خرید باربی‌های خندان، پول از کیف بیرون می‌آوردند. زنانی که نه با تجمع زنان امروزی شهرها کار داشتند، و نه حتی می‌دانستند که آن روز ۸ مارس است. از دیگر سو، زنان امروزی شهرها هم که روز ۸ مارس دختربچه‌های معصومشان را با باربی‌های خندان در خانه تنها می‌گذاشتند، نه می‌دانستند زنان لچک‌ریالی چه می‌خواهند و نه حتی سعی می‌کردند بدانند! آنها در کار ساخت بنایی بودند که تا ابد همه زنان تاریخ را زیر یک سقف جمع کند. زنان لچک‌ریالی ولی در کار ساخت بنایی بودند که دختر کوچک صد سانتی‌شان را وقتی صد و شصت یا صد و هفتاد سانتی شد، با یک مرد زیر سقفش بفرستند تا آن بنا در داشتن آسمان با بناهای کناری یک‌دست باشد.

[ms 2]

لچک‌ریالی‌ها با زنان شهری در باربی خریدن مشترک‌اند، اما نکته اینجاست که هیچ دختری از این منطقه تن به لباسی که باربی خندان بر تن دارد نمی‌دهد. دختر لر امروز، چارقد محلی که مادربزرگش به پیشانی می‌بست و خودش بالای سر می‌بندد و زینت‌آلات محلی به آن آویزان می‌کند را همچون سپری در برابر لبخندهای عروسک‌های امروزی نگه داشته است. ارمغان عروسکش که یکی شدن با تمام زنان جغرافیای امروزی از هر لحاظ است را نمی‌پذیرد و با ایجاد یک بی‌نظمی کوچک، فقط و فقط یک بی‌نظمی کوچک در بسته یک‌دست زنان زیر یک سقف، تمام آمال و اهداف مادران و پدران باربی را به هم می‌ریزد.

اگر چارقد تا دیروز فقط یک تکه پارچه ابریشمی بلند مشکی بود که به عنوان جزئی از لباس محلی زنان لر به پیشانی آنها بسته می‌شد، امروز (در کنار دیگر عوامل) سدّی است محکم که در عین نرمی و لطافت و زیبایی جلو موجی را گرفته است که همه چیز و همه کس را تسلیم می‌خواهد.

بنای یک‌دست ۸ مارسی‌ها و دعوتنامه‌های پی در پی و نداهای زن‌محورشان، خشت خشت الفبای تسلیم را ترویج می‌کند تا با حذف چارقدها و لچک‌ها و جامه و دلگ‌ها جامعه‌ای بسازد عاری از رنگ و نور و زنانگی؛ چه اینکه لچک‌ریالی‌ها یکی از مهمترین موانع جامعه یک‌دست جهان هستند و تغییر ذائقه و جهت دادن خواست‌ها و افکار و امیال آنها به منزله شکل‌گیری همان بنایی است که همه را زیر سقف خود می‌خواهد.

اما ۸ مارسی‌ها فراموش کرده‌اند اگر بنا فرو بریزد (که اکنون خشت خشت آن پائین آمده است)، اول کسانی که زیر آوار می‌مانند، خود مبلغان و سازندگان بنایند. چه اینکه دیوار که فرو بریزد، نه معمار را می‌شناسد و نه صاحب‌خانه را و جالب اینجاست که این دیوار فرو ریختنی است.

[ms 3]

دیگر اینکه بحث بر سر یک چارقد و لباس محلی نیست، بحث بر سر ریشه‌ای است که چارقد و دلگ، شاخه و برگ‌های آنند؛ و در صورتی که ریشه از خاک جدا شود و ریشه‌ دیگری در خاک بخوابد، یا حتی اگر ریشه در خاک دیگری میهمان شود، دیگر آن میوه میوه سابق نخواهد بود. لچک‌ریالی‌ها اگر تن به پیراهن سیاه و سفید باربی بدهند و دلگ‌ها را از تن کنده و چارقدها را از پیشانی باز کنند، دخترانی را باخته‌اند که تا دیروز در زمین خودشان بازی می‌کرده‌اند.

زن، زن است و چارقد در منطقه ما نشانه زن بودن. این چارقد از پیشانی‌ها باز نمی‌شود، مگر اینکه در گوش زنان بخوانند: زن بودن ممنوع.

چارقد: چارقد لاکی به رنگ مشکی و دارای خط‌هایی قرمز و از جنس ابریشم مصنوعی است. انتهای آن ریشه ریشه است. به دور سر پیچیده می‌شد و با یک گره آن را به پشت سر رها می‌کرده‌اند که تا کمر پایین می‌آمده و در زیر آن روسری و لچک بسته می‌شده است.

لچک: از به هم دوختن دو تکه پارچه بر روی هم ساخته می‌شود؛ به گونه‌ای که جلو آن دارای انحنا و فرورفتگی باشد. در قسمت عقب سر مدوّر بریده می‌شد و با دوخت نخ‌های ممتد از روی آن، پیوستگی دو تکه پارچه بیشتر بوده است. لچک‌هایی که برای میهمانی و یا عروسی دوخته می‌شد، با سکه‌های طلا و یا نقره گوشه‌دار مزین می‌‌شده است.

دلگ: که با نام ارخلق نیز خوانده می‌شود. دلگ زنان با دلگ مردان تفاوت دارد. از جنس مخمل و به رنگ‌های بنفش و قرمز و سبز و مشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دارای آستری از نوع چیت گلدار است و آستین آن تنگ و چسبنده به بازو، و سرآستین آن گشاد است. دو تکه پارچه از جنس مخمل برش داده شده و در دو پهلوی دلگ دوخته‌اند، که چند لایه پارچه درون آن می‌نهند و با دوختن نخ‌های ممتد آنرا ضخیم می‌کنند و برای زیبایی بیشتر چند سکه طلا یا نقره گوشه‌دار نیز به پایین یا دور آن می‌دوزند. اطراف و سرآستین دلگ را نوار یا یراق که در گویش محلی قیطون که همان قیطان است، به رنگ‌های طلایی یا قرمز یا سبز می‌دوزند. جلوی دلگ باز است و برای بستن سرآستین آن از دگمه‌های فلزی که بر روی هم سوار می‌شوند استفاده می‌کنند. یقه آن بدون آهار است و تا ابتدای برجستگی سینه باز می‌شود. زیر بغل آن به صورت مثلثی و باز است تا ضمن جریان داشتن هوا، حرکت دست‌ها نیز به راحتی انجام گیرد.

عکس‌: سیدمحمد موسوی اعظم

۱۵ دیدگاه در “دختران لچک‌ریالی هنوز هم چارقد می‌بندند”

  1. حجاب رو تبلیغ میکنید بعد از بیحجابی به عنوان جاذبه بصری برای جذب مخاطب استفاده میکنید؟!
    به این میگن خودمتناقض بودن

  2. لایک به کامنت خانم فیروزه
    این تناقضات داره بدجوری توی چشم میاد

  3. با تشکر از نظر دوستان که نشان می‌دهد توجه خاصی به چارقد دارند. تا انجائی که اطلاع دارم و خودم از نزدیک در شهرهای استان کردستان و لرستان و .. دیده‌ام این لباس‌ها کاملا سنتی بوده و به صورت فراگیر مورد استفاده خانم‌های این مناطق است. مطمئنا در این مناطق این نوع حجاب اگرچه با چادر یا پوشش‌های استاندارد شهری مطابقت ندارد اما به هیچ‌عنوان مصداق«بی‌حجابی» نیست. جالبتر آنکه همین زنان در حجب حیای یک زن مسلمان گوی سبقت را از زنان شهری مدعی حجاب هم ربوده‌اند و آنچنان مقید و پایبند حریم‌های عفاف هستند که کمتر زن شهری از آن برخوردار است..نکته بعدی آنکه محتوای این مطلب نیت کامل نویسنده و دغدغه او در رابطه با جایگاه زنان را به خوبی نشان می‌دهد.

  4. با سلام
    دوستان گرامی، عکس های فوق تبلیغ و جذب مخاطب نبوده و نیست،بلکه عکس های مستندی است که از دختران لر و ایلیاتی در شرایط عادی و زندگی روزمره آنها گرفته شده است.(با سرچ تصاویر صدها عکس با شرایطی شبیه به این تصاویر و بلکه از نظر شما بی حجاب تر در سایت های رسمی خواهید دید) لباس های فوق لباس های مرسوم و محلی می باشد که بالاترین سطح رعایت حجاب در ایل و روستا را نشان می دهد. لباس های فوق از نظر عرف و رسوم محلی بی حجابی تلقی نمی شود و البته عفاف و حجب و حیا دختران ایل را فراموش نکنید.

  5. خانوم فیروزه حتی ایت الله بهجت نگاه کردن به موی زنان بادیه نشین که عادتا پوشیده نمی شن رو مجاز می دونن مراجعه کنین به رساله این نوع حجاب اقوام لر هم مصداق همین حکمه جو گیر نشین لطفا

  6. دوستان ممنون از دقتتون ولی طبق گفته آقای نجمی توی استان ما اون لباسها صددرصد عرف هستن و نه وسیله ای برای تبرج و خودنمایی، البته هستن مواردی که لباسارو دستکاری می کنن ولی خب عموما اینطور نیست…
    ضمنا می خوام با حسن استفاده این فضا رو تبدیل کنم به عرصه تبلیغ استانمون! چطوری؟ اینطوری که ازتون بخوام برای دیدن لباسها و البته طبیعت ما همین عید تشریف بیارید اینجا..
    منتظریم

  7. باید به این نکته توجه کنید که این لباس ها و رسم و رسومات سرمایه ی یک قوم هست.چرا ناراحتید من نمی دونم.یه کم دیدتون را بومی کنید.می دونید سر این لباس قوم لر و کرد و…رضا خان موقع کشف حجاب چه قد اذیت شد.آخه مثل بعضی ها فکر می کرد که این ها بی حجابن!!!!!!!!اگه وقت کنم مطلبشو برا چارقد می فرستم.

  8. اون لباسها اون جا عرفن برادر نجمی و دبیر محترم عکس!
    آقای بهجت هم همون جا گفتن ایراد نداره!
    اگه این طوری استدلال کنید که خب پس چرا عکس دخترای خارجی رو سانسور می کنید؟عرفه دیگه اونجا!

  9. بسم الله الرحمن الرحیم
    زنده نگه داشتن یاد و نام شهدا ،کمتر از شهادت نیست. حضرت امام خامنه ای (روحی فداه)
    دختر ۱۶ ساله ،که یازده ماه شکنجه ضد انقلاب ، گرداندن با سر تراشیده رد روستاها ، قطع دست ،زنده به گور شدن و شهادت را بر توهین به امام امت ترجیح داد.
    شهید ناهید فاتحی کرجو (نماد مقاومت و پایداری دختر مسلمان)
    جمعی از عشاق حضرت امام روح الله بیاد حیات انقلابی و منطق عاشورایی «سمیه کردستان» گرد هم می آیند.
    تهران / بهشت زهرا / قطعه ۲۸ / ردیف ۳۱ / شماره ۱۳ /
    یکشنبه / ۴/۴/۱۳۹۱ / ساعت ۱۷- ۱۹ / مصادف با ولادت حضرت باب الحوائج ابوالفضل العباس /
    کربلا میزان عشق است . هیچ کس را تا به کربلا نیازموده اند از دنیا نخواهند برد. شهید سید مرتضی آوینی
    دوستت دارم … تولدت مبارک.
    تازه عاشقت شده ایم ،زود می آییم.
    بیاد مادر و کوچه های غریبانه مدینه
    «الَلّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بَنیها وَالسِّرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فِیها بِعَدَدِ مَا اَحَاطَ بِه عِلمُک»
    یاد مولایمان صلوات
    لطفا اطلاع رسانی کنید.

  10. این لباس ب فرهنگ و سنت ما گره خورده ما هنوز زن یا دختر بودن شیر زنانمون رو با بیرون بودن موهاشون میفهمیم چه خوب و چه بد برای این بی حجابی جونمون رو میدیم!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
    اوایل انقلاب این تازه مسلمون ها میخواستن سر زنان ما مقنعه کنند که امام خمینی مخالفت کرد و گفت پوشش جز فرهنگ مردم لر و هیچ اشکالی ندارد
    لطف کنید دو دستی رو سری خودتون رو بپایید کاری هم به مردم نداشته باشید

  11. با درود نجابت دختران وزنان لر وغیرت مرد لر زبانزد در ایران است لرها غیور وغیرتمندند اینها نجابت دارن که خیلی از اون مقنعه سر کردهها به گرد پاشون نمیرسن فوق العاده پایبند به خانواده وسنت وعفاف

  12. چه جالب! دختران لری که لچک و چارقد دارن ولی موهاشونو روشن کردن!

دیدگاه‌ها بسته شده است.