اسلام برای هر چیزی مقام و منزلتی قائل شده است چه رسد به ارزش و شأنیت یک انسان و اگر چه مرد و زن هر یک به اقتضای حضورش در عالمین، مقام و موقعیت خاصی دارد اما ما در این مجال به جایگاه زنان در اسلام و البته جامعهی انقلابی امروز خودمان پرداختهایم و برای این مهم به سراغ «لاله افتخاری» رفتیم. این زن فعال در عرصههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خیلی خوب توانست برای ما از آنچه میخواستیم بگوید، شاید برای اینکه او خود میتواند نمونهی یک زن موفق مسلمان به حساب بیاید. او که هم همسر شهید است و هم فرزند شهید و حالا هم با حضور فعالش در مجلس و در موقعیت های دیگر برای معرفی جایگاه زن در اسلام و ابعاد زندگی حضرت زهرا سلام اللهعلیها ادامه دهندهی راه همسر و پدرش شده است!
… پس باید کمی هم پای صحبتهای او در این مورد نشست!
خانم افتخاری! در جامعه کنونیمان تا چه اندازه به آنچه که به جایگاه زنان در اسلام اشاره شده است، پرداختهایم؟
در جامعهی ما آنطور که باید، زن به عنوان زن مسلمان و آن جایگاهی که اسلام برای زن در نظر گرفته ، معرفی نشده است و اگر هم در لفظ این موضوع مطرح شده باشد اما در عمل خیلی کار شایستهای انجام نشده است به ویژه وقتی نگاه میکنیم زن در اسلام و در نگاه خداوند از جایگاه خاصی برخوردار است. در بسیاری از صحنههای مهم و بزرگ تاریخ اسلام، که در حقیقت نقش آفرینی اصلی را خود پیامبر داشتند، میبینیم که همراه ایشان یک زن هم حضور داشته است
هر چند در کشور ما هم توسط مقام معظم رهبری و حضرت امام بسیار زیبا به نقش زنان اشاره شده است اما آنطور که باید، در همهی عرصهها از زنان توانمند ما استفاده نشده است و جایگاه خاص خودشان، به آنها داده نشده است. گر چه نسبت به خیلی از کشورهای دیگراز این منظر جلوتر هستیم و به نوعی حتا میتوان گفت؛ نسبت به همهی کشورها، چرا که در بسیاری از کشورها نسبت به زنان نگاه ابزاری دارند در حالی که کشور ما در قیاس با آنها خیلی برای مقام زن شأنیت قائل است اما با این حال باز هم نسبت به آن جایگاهی که اسلام برای زن قائل است فاصله داریم.
فکر میکنید دلیل این فاصله گرفتن جامعهی ما با جایگاه تعریف شدهی زن در اسلام چه چیز است؟
شاید به خاطر اینکه سالها قبل و در زمان قبل از انقلاب، زنان ما از ارزشهای اسلامی و انسانیاشان دور نگه داشته میشدند و حالا تا بخواهند بیایند آن عقب افتادهگیهای آن زمان را جبران کنند مدتی زمان میبرد و از طرف دیگر بیشتر کارها و مدیریت کلان هم دست آقایان بوده و شاید آقایان کمتر نسبت به توان زنان و نگاه اسلام به زن توجه داشتند و یا اگر هم توجه داشتند؛ امکانات برای ورود فعال زنان، مناسب و یا فراهم نبوده است.
خب با این تفاسیر برای هر چه بیشتر شدن حضور زنان در جامعه تا به حال چه اقداماتی صورت گرفته است؟
ببینید همهی ما وظیفه داریم. خانمها بیشتر از آقایان وظیفه دارند تا به آن جایگاهی که اسلام برای زن در نظر گرفته است برسند که بتوانند در همهی ابعاد چنان رشدی داشته باشند تا به بالاترین مقامات معنوی و در کنار آن به مقامات تأثیرگذار حتا در جامعهی بشری در آیندهی نزدیک برسند.
بنابراین لازم است اول زنان ما خودشان و جایگاهشان را در پیشگاه خدا بشناسند و تلاش کنند تا با الگوگیری از حضرت زهرا سلاماللهعلیها و حضرت زینب سلاماللهعلیها، خودشان را نزدیک به چنین شخصیتهایی کنند. علاوه بر این با توجه به اینکه بنده مشاور دبیر کل مجمع جهانی تحقیق مذاهب اسلامی – آیتالله تسخیری – هستم در آنجا ما یک سند بینالمللی ایجاد کردیم.
سندی که در قدم اول برای تمام زنان جهان اسلام باشد و بعد برای تمام زنان عالم و تلاش ما بر این بوده که این را در همه جا اطلاع رسانی کنیم. همایشهای بسیاری هم بوده که به صورت منطقهای و بینالمللی در خارج و داخل کشور برگزار کردیم که اخیرا همایش کردستان را داشتیم با حضور مهمان داخلی و خارجی و مخصوص بانوان غرب کشور ما برگزار شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
هدفمان از این همایش؛ معرفی جایگاه زن مسلمان بود و تبین سندی که تشکیل دادهایم و در رأس همه ی اینها؛ ابعاد وجودی حضرت زهرا را مورد بررسی قرار گرفت تا سعی کنیم خانمها و حتا آقایان، بتوانند با الگوگیری از حضرت، نگاه واقعی اسلام را به زن پیدا کنند.
نظرتان در مورد حضور زنان در اجتماع امروز و مسائل روز مثل جنگ نرم چیست؟ فکر میکنید تا چه اندازه این حضور توانسته مفید باشد؟
باید گفت خانمهای ما در همهی عرصهها و به ویژه در این جریانات بعد از انتخابات که به هر حال پردهها به نوعی افتاد، در هر دو جناح نقش موثری داشتند. متأسفانه در جناح مقابل، ما میبینیم کشورهایی که با جمهوری اسلامی مشکل داشتند این زنان را به عنوان ابزار استفاده کردند تا جایی که به عنوان نامزد جایزه صلح نوبل معرفی کردند و یکسری اقداماتی انجام دادند که در حقیقت بتوانند در جهت منفی از زنان استفاده کنند اما در مقابل این ما شاهد حضور خانمهایی هستیم که واقعاً فعال و با هوشیاری و آگاهی وارد عرصه شدند و چه در راهپیماییها و چه در افشاگریها و در محکوم کردن اقداماتی که انجام دادند چهقدر توانستند مفید و مؤثر باشند. در واقع سربازی ولایت را به خوبی اجرا کردند و میشود گفت نقش بسیار خوبی داشتند هم برای تبیین فتنه برای خانوادههای خودشان و هم تلاش داشتند تا خودشان هم از این موقعیت و عرصهی حساس، پیروز و سالم بیرون بیایند.
آیا راهکاری را برای جذب بانوان بدحجاب و حتا معاند نظام هم به سمت ارزشهای اسلامی اندیشیدهاید؟
بیشتر حول همان محور عفاف و حجاب برای تبین جایگاه زن مسلمان، در نظر گرفته شده است. چرا که در این طرح تقریبا همهی جوانب امر دیده و در نظر گرفته شده است. یعنی هم فرهنگ سازی و هم اقدامات آگاهی بخشی در جهت ارتقا سطح جامعه نسبت به این امر و هم اقدامات بازدارنده و اقدامان پیشگیری بر روی این طرح بررسی شده است و به همین خاطر ما تلاش کردیم که بر روی این طرح متمرکز بشویم.
علاوه بر مطرح کردن و اقدام برای اجرای طرح عفاف و حجاب چه اقدامات دیگری در این زمینه صورت دادهاید؟
البته علاوه بر اقدامات دیگری که از نظر بنده این اقدامات در مقابل طرح عفاف و حجاب، جزء به حساب میآیند مثل اقداماتی برای کاهش کار بانوان یا تفکیک جنسیتی در برخی موارد که اینها اقداماتی نیست که قابل عرض و یا آنچنان مهم باشد. مهم همان طرح عفاف و حجاب است که جامعیت دارد.
برای این طرح ما هم با مسئولین زیر ربط صحبت داشتیم و هم خیلی پیگیری کردیم مخصوصاً با مسئول محترم صدا و سیما که این مرکز به خوبی میتواند در تبیین این موضوع نقش بسزایی داشته باشد چون عقیدهی ما این است که اگر همهی افراد به ویژه جوانان ما که پاکتر و آمادهتر هستند، به اهداف حجاب و عفافی که در اسلام اشاره شده است توجه کنند قطعاً تعداد زیادی نسبت به این امر تأثیرپذیر میشوند به طوریکه بانوان ما به صورت خودجوش به سمت این طرح میآیند چرا که به این نحو کرامت خودشان را در داشتن عفاف و حجاب میبینند و اگر در حال حاضر میبینیم که عدهای با ین طرح مخالف هستند بیشتر به دلیل عدم آگاهیشان از این جایگاه اسلامی است و همین هم منجر به محدودیت پنداشتن حجاب و عفاف میشود.
شما تا چه اندازه با نظرات رئیس جمهوری در مورد حجاب و عفاف که اخیراً هم در گفتوگویشان در صدا و سیما اشارهای به آن داشتند، همسو هستید؟
خط و مشی را قرآن مشخص کرده است دیگر. در قرآن هم یک سری وظایف برای خانمها آمده و یک سری برای آقایان. مثلا در سورهی نور در ابتدا به آقایان تذکر داده شده است و در قدم بعدی خانمها را مورد خطاب قرار میدهد و در نتیجه هم آقایان باید چشم و دل شان را کنترل کنند و هم خانمهای ما عفاف داشته باشند و نباید اینطور تصور بشود که فقط خانمها مورد خطاب قرار گرفتهاند بلکه باید هر دو طرف؛ زن و مرد وارد عرصهی حجاب و عفاف بشوند و وظایف دینیاشان را بشناسند و آن را اجرا کنند.
و آخر اینکه شما حد تعالی زن مسلمان را در کجا میبینید؟
زن مسلمان در حقیقت میتواند در پناه عفاف و حجاب به بالاترین جای گاهی که برای یک زن مورد نظر است، برسد و این همین هست که من فکر میکنم اگر ان شاءالله این طرح عفاف و حجاب به درستی پیاده شود، میتوان منتظر باشیم که خانمهای ما به این جایگاهی عالی برسند.