نگاه به ترویج حجاب و عفاف در جامعه‌ی اسلامی، در کارشناس‌ها و اساتید مختلف، متفاوت است. اما از نظر ما که با نگاهی بی طرف، به حرف‌های کارشناسانه‌شان گوش می دهیم، هر کدام از این نظرات می تواند در صورت پی‌گیری و تحقیق و عمل بیشتر، در ارائه‌ی طرح جامعی از ترویج عفاف و حجاب، تا حد بسیار زیادی راه گشا باشد.
این بار با دکتر طاهره همیز، مدرس حوزه و دانش‌گاه که از سال ۱۳۶۷ در سمت مشاوره‌های جوانان و خانواده فعال بوده‌اند، به گفت و گو نشستیم و در ابتدا از قیاس حجاب و عفاف در قبل و بعد انقلاب از او پرسیدم که نتیجه‌ی گفت‌وگوی‌مام خیلی مفصل شد. مفصل و البته خواندنی و قابل تأمل!
باشد که چنین نظراتی را تنها نخوانیم بل برای عملی شدن‌شان هم تأملی بکنیم تا هر چه زودتر شاهد جامعه‌ای پاک و انسانی و عفیف باشیم!
***
در قبل از انقلاب به دلیل کشیده شدن التذاذهای جنسی مرد و زن به بیرون از خانواده ما شاهد برداشته شدن حجاب و عفاف در بین زنان بودیم حالا اما سؤال من این است؛ امروز چرا با توجه به ارزش‌های نهفته در انقلاب بعد از سی سال ما هم‌چنان شاهد بدحجابی و بی عفتی در برخی از زنان جامعه‌ی اسلامی‌مان هستیم؟
ببینید با توجه به تحقیقات و مطالعاتی که ما داشتیم متوجه شدیم که حجاب در انسان‌ها ذاتی است به عبارتی؛ وقتی خداوند حجاب را امر می کنند، این با توجه به نیازهای درونی زن است و البته برای مردان هم. چرا که در ذات مردان هم غیرت است که اجازه نمی‌دهد ناموسش به هر شکلی مورد تهاجم نگاهی و یا لذت دیگران قرار بگیرد و این نکته‌ای‌ست که ما در همه‌ی ادیان شاهدش هستیم.
من در یک کتاب روان‌شناس مسیحی می‌خواندم که نویسنده تعریف میکند یکی از مراجعه‌کنندگانش بعد از این‌که متوجه می‌شود هم‌سرش با دوستش ارتباط داشته، شش ساعت گریه میکند. می خواهم بگویم؛ هیچ فرقی ندارد که ما حتا به کدام آیین باشیم، همین‌که همه‌ی ما مخلوق خداوند هستیم، امر حجاب در ما ذاتاً وجود دارد.
در یک کتاب دیگر که نوشته‌ی یک زن فمنیسم هست می خواندم که نوشته بود؛ وقتی متوجه می‌شوم که برخی مردان در ذهن‌شان نسبت به زنان چه تصوری دارند از این‌که در دست‌رسشان باشیم باید پرهیز کرد.
البته خداوند در قرآن کریم هم مردان را به دو گروه تقسیم میکند، مردانی که در دل‌شان مرض وجود دارد و مردانی که دارای عفاف هستند. می‌فرمایند؛ مردانی که در دل‌شان مرض هست نسبت به شما طمع می‌ورزند و ما برای شما حجاب را قرار دادیم تا از دسترس این مردان دور باشید.
من با این مقدمه می خواستم به این‌جا برسم که؛ متأسفانه ما به خصوص در دهه‌ی اخیر، با مطرح کردن خائنانه‌ی بحث‌های آزادی جنسی عده ای از مردان و زنان و قلم زدن های خائنانه ی برخی دیگر بر سر این مباحث، عده ای که از غرب نان می خوردند و با گفتن این جملات فریبنده، جوانان ما را به سمت لاابالی‌گری کشانند، یادمان رفت که باید مردان‌مان را هم تربیت کنیم.
یعنی وقتی بازار تقاضا را کنترل نکردیم، بازار عرضه به این صورت شد که داریم می بینیم. من به شخصه معتقدم بیش از ۵۰ درصد، بی‌حجابی‌ها در محافل و خیابان ها به خاطر مردانی است که تربیت اسلامی و پاک نداشته اند که زنان برای ارائه ی خود دچار خودآرائی و بی عفتی می شوند.
با این اوصاف باید چه راه کاری داشته باشیم؟
اولین گام، تربیت مردان است. در قرآن هم اول به مردان سفارش شده است. می فرماید: ای پیغمبر! به مردان مومن بگو که چشمان‌شان را فرو بیاندازند که این برای‌شان به‌تر است و در آخر هم اضافه می کند که؛ خداوند آگاه است از آن‌چه که در ذهن‌شان می‌سازند. در این‌جا هم قرآن اشاره می کند به توانایی تصورسازی مردان نسبت به زنان.
من برای این کار، یک برنامه ای هم دارم که متأسفانه چندان توجهی به آن نشد. معتقدم که باید برای پسران از چهارم ابتدایی کلاس‌های آموزش عفاف و پاکی گذاشت و آن‌ها را نسبت به مسائل عفاف آگاه کرد و آموزش داد. در این صورت عفت و چشم پاکی در جامعه گسترش پیدا می کند.
حضرت رسول هم در فرمایشی به مردان توصیه می کند؛ ای مردان پاک باشید تا هم‌سران‌تان عفیف بمانند. یعنی وقتی مردی نگاه و برخورد خائنانه‌ای به زن دیگری دارد، زن او هم مورد تعارض مرد دیگری قرار گرفته و قربانی می‌شود. امام صادق علیه‌السلام هم مشابه چنین فرمایشی دارند.
این را هم بگویم؛ وقتی در تقاطع بزرگ‌راه صدر، در قطع بسیار بزرگی تبلیغ سفر به سواحل دریای مدیترانه هر روز در معرض دید قرار دارد، این یعنی چی؟ چرا باید در یک کشور اسلامی در یک جمهوری اسلامی، شهرداری به خودش اجازه بدهد چنین مرکز فسادی را تبلیغ کند و همه‌ی مردان هم مرده باشند تا مخالفتی داشته باشند.
من این سوال را دارم؛ این تبلیغ یعنی چی؟ یعنی چه کسانی بروند و زنان برهنه‌ی سواحل مدیترانه را ببینند. بعد آن وقت شما توقع دارید که زنان ما در خیابان ها با حجاب و عفاف حاضر شوند؟! رواج بی بند و باری به غیر از این است؟!
از سمت دیگر ترویج صیغه در جامعه هم معضلی شده است. در حالی که ما در کتاب نظام حقوق زن در اسلام استاد مطهری می‌خوانیم که حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند؛ اگر بفهمم مردی از سمت زن خودش متمتع می شود و آن وقت به دنبال صیغه رفته است بر او حد جاری می کنم یعنی او را تعزیر می کنم. خب این یعنی چی؟! ما چه قدر در تفهیم صیغه در جامعه به آقایان از این منظر آگاهی داده ایم؟ چرا در صدا و سیما این نکات را از کتاب شهید مطهری بازگو نمی‌کنند؟
پیام بر هم می فرمایند؛ در صورتی که امکان عقد دائم نبود، صیغه رواست. در حالی که ما در جامعه شاهد صیغه‌هایی هستیم که بر خانواده‌ها تحمیل شده است. خب شما خودتان قضاوت کنید؛ زنی که می‌بیند شوهرش در خارج خانه با زن صیغه اش، در حال خوش گذرانی است ولی او مجبور است در خانه فرزندانش را بزرگ کند، اگر این زن دینش ضعیف باشد دچار انتقام جویی نمی‌شود؟ آیا این طور ما شاهد گسترش بی عفتی در خانم ها نمی‌شویم؟ من حتا حاضرم در صدا و سیما این را مناظره کنم!
پس با این حساب از نظر شما طرح تفکیک جنسیتی هم نمی تواند راه‌کار مناسبی برای ترویج عفاف و حجاب در جامعه باشد؟
ببینید من معتقدم عفاف و حجاب باید هم در زنان و هم در مردان باشد. چرا الان در محافل و مجالس و سطوح مختلف جامعه، وقتی مردان با یک زن بدحجاب روبه‌رو می شوند، تذکر نمی دهند که حجابت را حفظ کن. خب وقتی یک زن هم می بیند که هر چه بیشتر برهنه باشد، مورد توجه ی بیشتری هم قرار می گیرد، بالطبع به سمت حجاب نمی رود.
پس ما باید مردان‌مان را به طهارت جنسی دعوت کرده و آموزش‌شان بدهیم. در حال حاضر متاسفانه در دسترس پسران پانزده ساله‌ی ما سی‌دی‌های مستهجن وجود دارد، خانواده‌ای هم که از بچه‌گی به این نوجوان یاد نداده‌اند که چشم پاک باشد، دیگر چه کار می توانند بکنند؟
خدا شاهد است که اگر ما احکام و قوانین اسلام را از سنین کودکی به فرزندان مان یاد بدهیم، آن‌ها یاد میگیرند که عفاف داشته باشند و چشم و گوش‌شان را از نامحرم حفظ کنند.
من در همین چند ماه گذشته در یک سخنرانی‌ای که داشتم و گفتم که باید از شش ساله‌گی پسران ما تحت آموزش کنترل نگاه و عفاف باشند و بعد همه‌ی مراحل را تا جوانی توضیح دادم، یک پسر جوانی که ظاهر مذهبی نداشت آمد پشت تریبون و گفت؛ من از نسل سوخته‌ای هستم که چنین آموزش‌هایی ندیده‌ام و متاسفم که امروز آن‌طور که باید در پیش خداوند طاهر نیستم.
الان یکی از مواردی که به وفور در خانواده‌ها می بینیم این است که؛ پسر را رها کنید ولی دختر را حفظ کنید چرا که پسرها آسیب نمی‌بینند. در حالی که هر دو طرف دچار آسیب می‌شوند، به یک اندازه!
افکار عمومی را باید درست کرد که معتقد هستند مرد هر کاری کرد اشکال ندارد در حالی که قرآن می‌فرماید؛ اشکال دارد. در سوره‌ی کهف داریم که پسر باید؛ پاک باشد و بسیار نسبت به پدر و مادرش مهربان. ما در تربیت پسران خیلی غفلت کرده‌ایم.
به عبارتی وقتی ما به دنبال طهارت روحی پسران باشیم، تقاضای جنسی کم می‌شود و بنابراین دختران و زنان هم به سمت ارائه‌ی خودشان و بی عفتی نمی روند و از سمت دلیل آفرینش والای خودشان دور نمی‌شوند.
در هر صورت ما نمی‌توانیم نقش زنان را هم در بروز و گسترش بی عفتی جامعه، در نظر نگیریم، لذا تکلیف نفش زنان و دختران در این میانه چه می‌شود؟
وقتی ما بتوانیم مردان طاهر و عفیفی را تربیت کنیم، زنان هم به این نتیجه می‌رسند که باید به سمت نقش والای خود حرکت کنند و برسند.
ما باید در نظر بگیریم که نگاه اسلامی زن را در نقش عظیم مادر معرفی می کند ولی نگاه غیر اسلامی زن را در نقش سکس و راه لذت بردن مردان معرفی می کند. نگاهی که متاسفانه در جامعه گاهی شاهدش هستیم. در نتیجه وقتی یک زن در می یابد که مردان با چه نگاهی ناظرش هستند، این تصور راه بدحجابی را برای او باز می کند.
در حالی که ما در حدیث هم داریم که؛ زن باید در خلوت شوهرش بی حیا ولی در خارج آن حیا و عفاف کامل داشته باشد. به عبارتی اسلام محدویت غیر موجهی را برای زن قائل نیست اما از راه حلال و اسلامی و درست آن. زنی که باید نقش والای ره‌بری و حمایت از فرزندان و شوهرش را به عهده بگیرد دارای شان و مقام بالایی است.
تربیت اسلام هم برای زنان و هم برای مردان است. باید این را هم بگوییم که متاسفانه عدم تتمع زن برای شوهرش هم می تواند یکی از دلایل بی عفتی در جامعه و رو آوردن شوهرش به سمت فساد باشد. اگر چه در اسلام به زنان در مورد این گونه وظایف جنسی در مقابل مردان‌شان توصیه های زیادی داریم. بنابراین زن باید به گونه ای شوهرش را از هر لحاظ کفایت کند که وقتی آن مرد در جامعه حضور یافت با صلابت بالایی بتواند در شغل و انجام وظیفه‌اش، جامعه را به سمت ارزش‌های انسانی سوق دهد. نه یک مرد گرسنه‌ای که گدایی کند از زنان بی اخلاق دیگر.
معتقدم باید در دختران هم از دبیرستان، آموزش‌های زوجیتی مناسبی داده شود. متاسفانه ما در مدارس تمام دغدغه‌امان برای نمره آوردن و کسب رتبه‌ی بالای کنکور است بدون توجه به یاد دادن اصول ارزشی و مورد نیاز در زندگی شخصی و جامعه، بدون آموزش تعاملات اجتماعی، نحوه‌ی هم‌سرداری و خانه‌داری مناسب برای دختران و آموزش حفظ نگاه و عفت در پسران. وقتی ما ریشه‌ای عمل نمی کنیم، بالطبع نمی توانیم منتظر یک دستاورد درست و اسلامی ِ پاک هم باشیم.
جامعه ای که در تربیت و آموزش اسلامی پسران و دختران از سنین کم، اقدام بکند و آن‌ها را به کمال برساند. هرگز شاهد فسادهای اخلاقی و بی عفتی و بدحجابی نخواهد بود.
آفرین. مصاحبه خوبی بود. باز همین از این مدل مصاحبه ها کار کنید.
ممنون
خب اگه می‌خواهین عفاف رواج بدین، چرا از تیتری که هیجان جنسی رو تحریک می‌کنه استفاده می کردین؟
اصلا این مصاحبه چه ربطی به زنان برهنه سواحل مدیترانه داره؟
پیشنهاد می‌کنم بیشتر دقت کنین که با این تضاد‌ها مواجه نشین، البته اگه عمدی نبوده